Jak to naprawdę jest-kawa wpływa korzystnie na zdrowie?

W świecie najlepszych kaw plantacyjnych poruszamy się od wielu lat. Oczywiście przestudiowaliśmy wagony opracowań naukowych i chętnie podzielimy się z Wami naszymi spostrzeżeniami.

Znowu ta chemia

Nie ma się czego obawiać. Ziarenka kawy mają chemiczny skład tak samo, jak wszystko na Ziemi. Zawartość poszczególnych substancji jest w nich różna, w zależności od rodzaju i pochodzenia kawy, jak również sposobu palenia. Najważniejszą jest kofeina (0,2-2,6%), kwas kawowy i chinowy (10%), kwas cholorogenowy (4-6%), polisacharydy (25-30%), proteiny (13%), tłuszcze i woski ( 0,1-0,8%), woda (10-13%) i pierwiastki (4%). Spośród tych ostatnich warto wymienić potas, magnez, wapń, fosfor, mangan i żelazo.Przyjrzyjmy się jak oddziałują na nasze ciało…

Kofeina jako środek pobudzający

Główną rolę w oddziaływaniu na zdrowie człowieka gra oczywiście kofeina. Ale nie można brać pod uwagę jej samodzielnego działania. Zawsze wchodzi w interakcje z innymi substancjami.Czysta kofeina to biały, miękki proszek. Znajdziemy ją również w sześćdziesięciu innych produktach roślinnych, między innymi w herbacie.Za dawkę śmiertelną uważa się 10 g kofeiny, co odpowiada 100-200 filiżankom kawy. Można więc stwierdzić, że picie kawy nie zabija. Wchłania się w jelicie cienkim i wykazuje najwyższe stężenie w organizmie 30 minut po spożyciu. Połowa jej stężenia jest rozkładana przez organizm dorosłego człowieka po 3-7 godzinach, w przypadku osób palących, dzieje się to szybciej.

Dzięki kofeinie kawa działa pobudzająco, wywołuje poczucie witalności, poprawia koncentrację, pomaga przezwyciężyć zmęczenie i stymuluje pamięć krótkotrwałą. Wyniki badań naukowych przeprowadzonych na Harvardzie mówią nawet o tym, że dobry nastrój może być związany z piciem kawy. Zwracają uwagę na to, że regularne spożywanie kawy zmniejsza ryzyko depresji i zmniejsza liczbę samobójstw. I to aż o 50%!

Jednak efekty psychostymulujące w dużej mierze zależą od ilości i sposobu parzenia kawy, a także od indywidualnej tolerancji konsumenta. Niektórych pobudza jedna filiżanka dziennie, innych trzy kubki skutecznie usypiają.

Przedawkowanie i uzależnienie

Kolejnymi z obaw, o których często słyszymy, jest możliwość przedawkowania kawy lub uzależnienia się od niej. Tak, długotrwała przyjmowanie dużych ilości kawy może wywołać nerwowość, niepokój, bezsenność i rozdrażnienie. U osób nadwrażliwych takie zaburzenia mogą wystąpić przy 2-4 filiżankach mocnej kawy dziennie (spożycie 250 mg kofeiny), u innych po 8-16 (łącznie 1 g spożytej kofeiny). Ten, kto wie, że kawa „źle działa" na jego organizm, powinien jej raczej unikać.

W fachowych kręgach ciągle pojawia się znak zapytania nad zagrożeniem uzależnienia się od kawy. Nie ma dowodów na to, że można uzależnić się fizycznie lub psychicznie od kofeiny (kofeinizm). Jednak zdarza się, że osoba przyzwyczajona do picia mocnej kawy kilka razy dziennie może czuć niepokój, zmęczenie lub odczuwać silny ból głowy po przerwaniu tego procederu. Odwyk trwa zwykle pięć dni, a dolegliwości można wyeliminować poprzez stopniowe zmniejszanie ilości spożywanej dziennie kawy i odpowiednią dietę.

Choroby serca i naczyń krwionośnych

Ponieważ kofeina wpływa bezpośrednio na układ krwionośny, więc często pojawia się pytanie, jak bardzo na niego oddziałuje. I ponownie przyjrzyjmy się wynikom badań naukowych, które pokazują, że spożywanie 3-5 filiżanek dziennie nie ma wpływu na pracę serca ani ciśnienie krwi. Ludzie, którzy nie są przyzwyczajeni do kawy, będą odczuwać krótkotrwały wzrost ciśnienia po jej wypiciu. Jest jednak porównywalny z normalnymi codziennymi wahaniami i wraca do normy wraz z rozkładem kofeiny w organizmie. Ogromna metaanaliza wyników badań z lat 1996-2003, w których wzięło udział 1010 respondentów wykazała, że długotrwałe przyjmowanie kawy przez prawdziwych jej miłośników „podgoniło” skurczowe ciśnienie krwi o 2,4 mmHg a rozkurczowe o 0,73 mmHg. Wniosek jest prosty: Wpływ kawy na pracę serca jest znikomy.

Nowotwór, cukrzyca, Parkinson

Kawy nie omijają też pytania dotyczące „wywoływania" nowotworu. Odpowiedź na nie znajdziemy w wynikach badań, które wskazują na nieprawidłowe palenie ziaren, jako jedyny możliwy czynnik rakotwórczy. Jednak wiele innych opracować naukowych wskazuje kawę jako doskonałe źródło przeciwutleniaczy, które między innymi rozkładają wolne rodniki.Można w nich wyczytać, że regularne picie kawy zmniejsza ryzyko wystąpienia raka języka (aż o 50%), stwardnienia wątroby oraz nowotworów jelita grubego.

Warto również wspomnieć, że picie kawy zmniejsza ryzyko cukrzycy stopnia drugiego nawet o 25%. Kofeina prawdopodobnie ma również pozytywny wpływ na obszar mózgu odpowiedzialny za produkcję dopaminy. A ta chroni przed chorobą Parkinsona.

Utrata wapnia

„Nie pij kawy, bo będziesz miał słabe kości”, to ostrzeżenie nie ma uzasadnienia. Wszyscy przyjmujemy regularnie tyle wapnia, że możemy szybko uzupełnić jego ubytek w wyniku wypicia dwóch filiżanek kawy dziennie.Wystarczy szklanka mleka lub jogurt.Oczywiście obowiązuje zasada – czym więcej kawy, tym więcej wapnia. Naturalnym jego źródłem są też mak, orzechy, ryby i warzywa.

Odwodnienie

Złe języki twierdzą, że po filiżance kawy należy wypić co najmniej litr wody. Nie mają racji, są na to dowody.Kawa ma oczywiście działanie diuretyczne, jednak odwodnienie nie grozi jej konsumentom. Napoje zawierające kofeinę nie pozbawiają organizmu wody, potrzeba oddania moczu pojawia się po wypiciu około 4 filiżanek i jest spowodowana rozluźnieniem mięśni gładkich. Z drugiej strony ten efekt jest doceniany przez astmatyków - kofeina pomaga „rozciągnąć” drogi oddechowe podczas napadów łagodnej duszności.

Wodę do kawy podaje się wyłącznie w celu przepłukania kubków smakowych po posiłku. Wszystko to nie może to zaburzyć rozkoszowania się subtelnymi niuansami kawy ulubionej odmiany.

Sport i utrata masy ciała

Tak, w tej dziedzinie kawa przynosi naprawdę korzystne efekty. Poprawia kondycję, podobno nawet o 12%, a także zmniejsza zmęczenie mięśni.Kofeina pomaga w uwalnianiu nadmiaru tłuszczu, który jest następnie wykorzystywany jako paliwo dla mięśni.Boczki znikają a ciało pracuje. Nie na próżno zaleca się mocne ristretto na pół godziny przed rozpoczęciem ćwiczeń aerobowych (intensywnych). Doskonale zastąpi syntetycznie produkowane  spalacze tłuszczu.

Suma sumarum

Tym razem pozwolimy sobie dosłownie zacytować. „Biorąc pod uwagę wyniki badań ‘Health Professionals Follow-Up Study a The Nurses’ Health Studies‘, w trakcie których monitorowano 130 000 ochotników przez 24 lata, można stwierdzić, że nie ma związku między wypijaniem do sześciu filiżanek kawy dziennie a zwiększonym ryzykiem pogorszenia się stanu zdrowia”.

Petr Vaclík, „Liście kawy“.